Kev Tu Me Nyuam Kom Noj Qab Haus Huv
Kom cov me nyuam noj cov zaub mov yog thiab txiav tau kom lawv txhob saib T.V. es mus ua si nraum zoov yuav tsis yooj yim.
Tiam sis siv sij hawm los teev kev cai hauv vaj hauv tsev txog kev noj kev haus thiab kev qoj ib ce thaum cov me nyuam tseem yau
tseem ceeb heev. Tej kev soj ntsuam pom tias cov me nyuam uas noj zoo thiab siv lub cev ua ub ua no loj hlob los muaj teeb meem muaj
mob muaj nkeeg tsawg dua thiab kawm tau ntawv zoo dua. Kom pab tau cov niam txiv txog txoj kev noj qab haus huv thiab qoj ib ce, phau
ntawv no sau qhia ib cov kev uas pab tau koj tsev neeg kom ua raws li txoj kev noj qab haus huv.
Yuav Pib Li Cas
Pam Van Zyl York, tus tswv thawj ntawm Action for Healthy Kids
Minnesota, yog ib lub koom haum txhawb me nyuam txoj kev noj
qab haus huv, qhia niam txiv tej tswv yim qhuab qhia me nyuam
kom txawj txiav txim zoo xws li kev haus dej qab zib mus rau kev
txiav txim kom pab lawv loj hlob noj qab haus huv.
Rau cov niam txiv, qhia cuj pwm thiab txhawb txoj kev coj cuj
pwm zoo tsis yog ib txoj kev yooj yim. “Nws siv dag zog cob tiag
thiaj hais tau tias ‘Koj xaiv tau qhov no xaiv tau qhov tov’ es tsis cia
cov me nyuam ua raws lawv siab nyiam,” nws hais qhia. Van Zyl
York yuav tsum paub tias; nws yog ib leej niam nws tus kheej, nws
ua hauj lwm nrog cov tsev kawm ntawv thiab lwm cov pab pawg
qhia kev qhuab qhia txog kev noj qab haus huv thiab kev qoj ib ce
rau me nyuam.
Muaj li 16 feem pua ntawm cov me
nyuam me thiab me nyuam yaus cev loj nyhav
dhau. Nees nkaum xyoo dhau los qhov teeb
meem txoj kev rog nyhav dhau muaj lawm ob
npaug rau cov me nyuam me thiab peb npaug
rau cov me nyuam yaus uas tau muaj txoj kev
mob plawv thiab mob ntshav qab zib uas yog
ob hom kab mob tej laus thiaj muaj xwb. Cov
kev qhia tau tias yog tsis noj qab haus huv
yog mob pw tsis taus, mob pob qib txha, teeb
meem siab, hniav thiab pos hniav phem thiab
nyob tsis taus twj ywm.
Cov tswv yim nram no yog tej yam yuav
tau khaws rau nruab siab thaum koj qhuab
qhia hauv koj lub tsev:
Kom muaj zaub mov zoo noj.
Cov me nyuam tsuas noj yam lawv pom muaj
thiab tsis hais txog qab zib, qab ntsev thiab
zaub mov muaj roj. Piv txwv, Van Zyl York
hais tias nws muaj ib hnab zaub carrot nyob
hauv tub yees txias rau nws cov me nyuam.
“Kuv cov me nyuam noj cov zaub ntawv cuag
li lwm cov me nyuam noj qos yaj ywm kib,” nws hais. Ntau zaus cov
me nyuam nyiam noj zaub mov zoo, nws hais, tab sis cov niam txiv
tsis ras txog xwb. Raws li nws cov kev soj ntsuam, cov hluas hais
tias yam lawv xis noj dua yog txiv pos nphuab (strawberries)
ntshiab. “Peb pheej tsis nco qab tias qos yaj ywm kib thiab qhob
noom chocolate tsis yog yam lawv xis noj,” nws hais.
Yog tias ua tau, mus tom khw yuav zaub koj tib leeg kheej.
Sij hawm thiab haiv neeg hom khoom noj yog tej ua rau niam txiv
tsis ras pub noj kom zoo rau lawv cov me nyuam yog li mus khw
muas zaub los twb mus nyuab. Vim txoj kev lag luam kev ntxias pha
cov me nyuam kom txawj txob lawv cov niam txiv kom muas tej
yam zaub mov thiab feem ntau yog tej zaub mov tsis zoo uas qab
qab zib thiab muaj muaj roj thiab tsis tshua zoo noj.
Tsis txhob ntshai hais tias tsis kam.
Lo lus kawg kiag, cov niam txiv yuav tau nco
tias lawv yog cov tswj lawv cov me nyuam
txoj kev noj haus, William Dietz uas yog ib tus
kws kho mob rau me nyuam thiab tus thawj
tswj ntawm lub Disease Control and
Prevention fab noj qab haus huv thiab kev siv
lub cev ua ub no. “Cov niam txiv yuav tau
rhais cov kauj ruam no,” nws hais. “Lawv tsis
tas yuav piav tias yog vim li cas. Cov niam
txiv pheej xav tias lawv cov me nyuam yuav
tau txaus siab li lawv hais, tiam sis qhov tseeb
lawv twb yog cov yuav tsum ua txoj dej num
no vim lawv yog cov neeg laus.”
Dietz kuj pom zoo mus ntxiv tias cov
hluas yuav nug lawv niam lawv txiv kom tau
cai qhib lub tub yees. “Yuav tsum muaj kev cai
txog txoj kev qhib lub tub yees mus muab
zaub mov vim hais tias nws yog leej niam leej
txiv txoj kev txiav txim seb lawv yuav noj tau
dab tsi.”
Cov Tswv Yim Pab Tau
• Qhia kom me nyuam xyaum haus
dej dawb swm txhob haus dej qab
zib los yog kua txiv ntoo thaum
lawv nqhis dej.
• Yog koj cov me nyuam haus kua
txiv ntoo, hloov rau cov tsis muaj
piam thaj xws li kua maj naus los
yog noj lub txiv kiag.
• Tua lub T.V. thaum txog caij noj
mov.
• Muaj khoom txom ncauj zoo xws
li txiv hmab, txiv quav ntswg los
yog cheese.
• Thaum tsev neeg mus tawm rooj
thaum lub caij noj mov, npaj su
tsis txhob mus noj hauv tej khw.
• Qhia cov me nyuam ua tej yam
uas koj kawm ua thaum koj tseem
yau.
U a s i n r o g k o j c o v m e n y u a m . Ta u g k e v n c i g l u b k h w n t a u l w m n t x i v.
[Thaum cov me nyuam loj hlob txij yav
hluas, cov niam txiv yuav tau tso kev tsis coj
nruj nruj heev thaum cov me nyuam tawm hauv
tsev mus tiam sis cov kev cai noj haus hauv lub
vaj lub tsev yuav tsum coj nyob nruj li qub.
“Cov niam txiv yuav tau hais tias, ‘Cov no yog
cov zaub mov. Yog koj tsis tshaib plab, kuv
muab cia es ib pliag koj mam li noj,’” Dietz
hais. Cov hluas uas loj hlob hauv tsev neeg yeej
txhawb kev noj zaub mov zoo muaj feem yuav
coj tus cuj pwm noj zoo lawv tus kheej.
Tswj kev saib TV thiab kov Hlwb hlau.
Ob peb hom kev soj ntsuam pom tias peb lub
teb chaws no tus cuj pwm txoj kev ua si tua
game thiab saib T.V. yog ib txoj kev cob qhia
kom tsis txawj ua ub no thiab cob qhia cov me
nyuam txog tej zaub mov uas tsis zoo rau lub
cev. Txoj kev tsis zoo tshaj plaws uas niam
txiv ua yog muab ib lub TV tso rau hauv tus
me nyuam chav pw. Tswj txoj kev me nyuam
saib T.V. los yog txoj kev tua game yuav pab
kom lawv mus tawm rooj ua si.
Mus tawm rooj.
Thaum mus tau, txhawb koj cov me nyuam kom
mus ua si nraum zoov. Tej thaum txawm tias
cov me nyuam loj hlob ntawm tej cheeb tsam
tsis tshua muaj kev ruaj ntseg zoo los ntshe
yuav zoo dua zaum rawv ntawm lub T.V. Yog
koj cheeb tsam tsis muaj kev ruaj ntseg zoo rau
cov me nyuam ua si, nrhiav tej chaw kom zoo
xws li chav tsev ntaus ncaws pob los yog lub
tsev uas pej xeem ib cheeb tsam sib koom tau
rau lawv qov ib ce. Nws kuj yog lwm txoj kev
txhawb kom tsev neeg tau ua si ua ke tam ib
tsev neeg.
Qhov kawg, muaj kev lom zem.
Cov niam txiv yuav tsum txhawb lawv cov me
nyuam koj koom nrog kev ntaus pob ncaws
pob vim yuav muaj kev qoj ib ce thiab sij
hawm rau lawv muaj kev sib raug zoo.
Ib txoj kev soj ntsuam txog cov me nyuam
kawm ntawv qib tsib pom tias txoj kev lom
zem yog thawj yam uas pab kom cov me
nyuam nyiam ua ub ua no thiab lawv nyiam
muaj sij hawm nrog lawv cov phooj ywg thiab
cov tsev neeg. Txawm koj cov me nyuam tsis
nyiam tej kev ntaus pob ncaws pob uas muaj
neeg tswj nrug los lawv muaj ntau txoj kev
taug: nrog tej txheeb ze pov pob hauv tej kev
los yog nram tej kev, taug kev mus rau tej
tshav ua si nrog leej txiv, los yog tsim lawv
yam kev ua si nrog tej me nyuam nyob ze ib
cheeb tsam.
Npaj siab rau tej cuj pwm zoo.
Yog cov neeg hauv tsev muaj cov cev loj
nyhav dhau, yuav tau noj tej zaub mov zoo
thiab qoj ib ce, tsis txhob tham txog kev ua
kom yuag. Cov hluas los yog me nyuam me
hnov txog tej lus phem txog lub cev nyhav
tsis xav zoo txog lawv tus kheej thiab muaj
feem yuav xyaum mus ua tej yam tsis zoo.
Yog koj tus me nyuam hluas qhia rau koj
tias nws xav tias nws yuav tau ua kom nws
yuag, txhawb kom nws noj tej zaub mov zoo
thiab ua ub no kom siv nws lub zog thiab cia
nws lub cev mam li ua hauj lwm rau nws.
Tham txog tias noj txiv hmab txiv ntoo ua
khoom qab zib thiab tej kev txiav txim zoo,
tsis txhob tham txog lub cev qhov rog nyhav.
Maj mam hloov.
Kev hloov tsis yooj yim yog li ua kom yooj
yim rau koj tus kheej thiab maj mam hloov
zus. Nov yog ib cov tswv yim pab kom coj
tau tag nrho tsev neeg noj qab haus huv:
• Ua cov coj cuj pwm zoo.
• Noj txiv hmab txiv ntoo ntau dua thiab zaub.
• Hloov mus rau cov zaub mov tsis muaj roj.
• Tshem tawm tej dej qab zib.
• Noj kom tsawg.
• Noj cov khoom muaj nplej ntau ntxiv.
• Txaus siab noj koj cov zaub mov.
Cov Khoom Txom Ncauj Zoo
Txiv ntoo ntsw kua qab
Kom noj txiv ntoo lom zem dua, hlais
cov txiv ua nplais los ntsw tej yogurt
los yog tej kua txiv ntsw kom qab.
Carrot nrog txiv laum huab xeeb
Cov me nyuam kuj nyiam noj carrot
nrog txiv laum huab xeeb xws li hom
zaub kav ntsuab pleev nrog txiv laum
huab xeeb thiab txiv quav ntswg uas
luag tis npe hu uas “ntsaum nce cav”
(zaub kav ntsuab, txiv laum huab
xeeb thiab cov txiv quav ntswg).
Cov Txiv Hmab Khov
Qhov nov yog ib hom txom ncauj zoo
noj, lom zem, txhawb zog thiab ua
rau cov me nyuam dhia ib hnub (vam
tias yuav npaj kom muaj ntau yam ua
txaus ib hnub) zog ntaug tag kom
muaj zog.
Paj Kws Pleev Qab
Paj kws pleev ntsev tsis txhob pleev
roj butter kom qab tiam sis tsis muaj
roj nrog.
Cov Khoom Txom Ncauj Uas Yuav Tau Txwv
Cov dej muaj piam thaj Carbonate
Cov dej qab zib muaj piam thaj,
khoom tsau ntev ntev kom txhob lwj
thiab tej qab zib, tag nrho cov no
yuav ua rau kom lub cev qhuav dej.
Khoom noj uas npaj tiav muag
Cov khoom cub muaj ntau yam
txuam nrog, khoom ua kom qab uas
tsis yog tej yam tseem, thiab tej
khoom muab tsau ntev ntev kom
txhob lwj. Cov me nyuam tsis tau tej
zaub mov zoo thiab tsis muaj zog los
ntawm cov khoom txom ncauj zoo li
no.
Qab zib Candy bar
Hloov cov qhob noom candy bar mus
noj lwm cov qhob noom zoo noj xws
li cov carob chocolate granola bar.